Systeeminnovatie komt niet vanzelf. Het houdt in dat de intrinsieke spelregels, middelen, rollen en relaties binnen een sector of domein in vraag worden gesteld en ten goede veranderen. Dat vraagt hard werk. Mensenwerk. Boundary spanners (BS) zijn bij uitstek de mensen die aan de kar van systeeminnovatie trekken.
Boundary spanners, what’s in a name?
“De boundary spanner is een persoon die onderwerpen vanuit verschillende vakgebieden of sectoren met elkaar verbindt. Dit doet hij door op inhoudelijk vlak kennis te overbruggen. De boundary spanner fungeert daarmee als kennistolk tussen personen. Hij vertaalt niet, maar zorgt ervoor dat verschillende disciplines elkaar kunnen begrijpen. De rol van boundary spanner is daarmee één van de rollen die bij open innovatie projecten en -ecosystemen essentieel is om succesvol bij te dragen aan nieuwe ontwikkelingen.”*
Waaraan herken je een boundary spanner?
Een boundary spanner
- gaat zijn/haar boekje te buiten. Een BS kijkt verder dan taak of bevoegdheid.
- neemt meestal spontaan deze rol op. Zelden is boundary spanning een formele rol of functie.
- koppelt de binnenkant van de organisatie (de eigen ambities en uitdagingen) met de buitenkant van de organisatie (opportuniteiten, kennisbronnen, andere sectoren, …).
- loopt rond, ook letterlijk, in de gebouwen. Hij/zij maakt fysiek contact om ervoor te zorgen dat dingen geregeld geraken. Een BS omzeilt procedures en zoekt shortcut oplossingen. Denk aan de olifantenpaadjes waarmee je – wars van de gebaande wegen – nieuwe verbindingen maakt tussen mensen, ideeën, concepten, …
- komt op plekken waar je hem/haar niet noodzakelijk verwacht, waar hij/zij niet ‘thuis hoort’. Zo bouwt hij/zij aan frisse netwerken.
- luistert met empathie, en heeft de spontane neiging om (belangen) te verbinden.
- verontschuldigt zich liever achteraf dan op voorhand toestemming te vragen. Een BS heeft een grote ‘getting things done’ energie.
- bel je om ‘iets te regelen’ omdat hij/zij je altijd aan een ingang kan helpen.
Welke attitudes en vaardigheden heeft een boundary spanner nodig?
- Een boundary spanner is geworteld in één systeem (sector, organisatie) én is er tegelijkertijd op uit om de grenzen van dat systeem op te zoeken, en zelfs te overschrijden. Hij/zij bouwt bruggen en zoekt samenwerking over de scheidingslijnen van teams, organisaties, sectoren, silo’s, .. heen. Ook als dat lastig is.
- Een boundary spanner is van meerdere markten thuis en heeft een brede interesse. Tegelijk heeft hij/zij ook een diepe expertise in één of meerdere domeinen. Denk aan het T-shape profile.
- Een boundary spanner heeft enkele uitgesproken skills: hij/zij is erg lerend, creatief, spreekt meerdere ‘talen’ (jargon, sectortalen) en kijkt in patronen, eerder dan zich te laten afleiden door de specificiteit van een team, sector of organisatie. Bovendien is hij/zij in staat om de ‘orde’ van een bepaald systeem (de manier waarop dingen geregeld en georganiseerd zijn) te verstoren. Je hebt politieke skills nodig om om te kunnen met de gevolgen van die ordeverstoring en om manoeuvreerruimte (= de ruimte om invloed te nemen) te blijven behouden. Je wordt immers geconfronteerd met krachten die ‘de dingen op orde willen houden’.
Wat maakt boundary spanners zo relevant voor systeeminnovatie?
Als je aan systeeminnovatie wilt doen, wil je onderliggende patronen veranderen, verhoudingen verleggen en nieuwe combinaties maken. Het draait niet om optimalisatie (cfr. nieuw asfalt op de bestaande weg), het draait om ‘gaan waar niemand ervoor is gegaan’ door de gevestigde orde (cfr. de gebaande wegen) te doorkruisen. Een boundary spanner zorgt er met zijn/haar out of the box werk voor dat het systeem écht verandert. Ze zijn van onschatbare waarde voor bouwers van vitale coalities, zoals de doorbraakarchitecten van Tweeperenboom.
Bert Smits & Saskia Vandeputte
*Bron: https://www.hellonewday.nl/wat-zijn-boundary-spanners/
Meer lezen?