In een leerecosysteem (LES) draait alles om verbinding. Een echt LES is als een goed geoliede machine waar perspectieven, expertises en belangen van verschillende organisaties samenkomen om waarde te creëren. Maar zoals elke machine, moet ook een leerecosysteem goed onderhouden worden! Gebruik de onderstaande checklist om te zien waar je netwerk staat en waar het nog kan groeien.
1. Ambitie, visie en doelen: is er een gedeelde ambitie?
- Is de ambitie voor het leerecosysteem helder geformuleerd en staat elke partner hierachter?
- Is er bij elke partner enthousiasme om dit toekomstbeeld te realiseren?
- Worden de doelen regelmatig gecommuniceerd en bijgestuurd?
Actiepunten:
- 🌱 Formuleer samen een heldere ambitie en visie.
- 🌿 Stel een proces in voor periodieke evaluatie van doelen.
- 🌳 Betrek alle stakeholders om af te stemmen over de doelen.
Tip: Het is niet alleen belangrijk wat je wilt bereiken, maar vooral hoe je het samen doet. Pas als alle radertjes mooi in elkaar klikken, loopt de machine goed.
2. Samenwerking: hoe effectief is de interactie?
- Delen en benutten jullie actief elkaars kennis?
- Is er een cultuur van open communicatie en gedeelde verantwoordelijkheid?
Actiepunten:
- 🌱 Bouw vertrouwen door gezamenlijke leer- en succeservaringen.
- 🌿 Vergroot de frequentie van activiteiten waarop je kennis deelt.
- 🌳 Breid samenwerking uit naar andere netwerken.
Tip: Mensen delen van nature graag wat ze weten. Probeer met kleine, vaste momenten de kennisdeling wat te structureren.
3. Rollen: hoe verdelen jullie rollen en hoe evalueren jullie dit?
- Is duidelijk wie welke rollen opneemt?
- Is er een forum en een frequentie om verantwoordelijkheden te delen en regelmatig te evalueren?
Actiepunten:
- 🌱 Zorg voor duidelijke rolverdeling.
- 🌿 Communiceer verantwoordelijkheden helder.
- 🌳 Spreek mensen gericht aan op hun verantwoordelijkheden. Plan een (terugkerend) moment waarop je elkaar hierover feedback geeft.
Tip: Rolverdeling is niet in steen gebeiteld. Maak dit regelmatig tot onderwerp van gesprek. Zo hou je ook de motivatie hoog.
4. Context: hoe analyseren jullie de omgeving?
- Wie volgt de regionale maatschappelijke uitdagingen op waarop je LES een antwoord biedt?
- Speelt het leerecosysteem in op veranderende behoeften?
Actiepunten:
- 🌱 Begin met het systematisch volgen van externe ontwikkelingen (in jouw regio).
- 🌿 Maak van ‘context’ een structureel onderdeel van evaluatieprocessen.
- 🌳 Gebruik contextinformatie actief om de processen te verbeteren.
Tip: Als je de veranderingen in de omgeving niet volgt, loop je het risico achter te raken. Het is als proberen te surfen op een golf die al is weggevaagd!
5. Lerend vermogen, in combinatie met ‘doen’
- Hoe snel reageert het leerecosysteem op veranderingen?
- Is er een actiegerichte cultuur met continue evaluatie?
Actiepunten:
- 🌱 Start met doelen en acties op korte termijn en evalueer snel. Creeër zo feedbackloops en doe voortdurend kleine aanpassingen waar handig en nodig.
- 🌿 Zorg voor flexibiliteit in de leeragenda.
- 🌳 Stimuleer een actiegerichte cultuur. Stel vragen die uitnodigen tot ‘doen’ in de praktijk.
Tip: In plaats van te wachten op de perfecte oplossing, ga je best voor kleine aanpassingen en experimenten. Het maakt de feedbackloop korter.
6. Energie: hoe stimuleren jullie positieve dynamiek?
- Hebben partners en co voldoende energie om resultaten te behalen?
- Zetten jullie samen in op concrete resultaten die bijdragen aan de doelen?
Actiepunten:
- 🌱 Creëer positieve energie door samen toe te werken naar kortetermijnsuccessen.
- 🌿 Richt het leerecosysteem op resultaatgerichte activiteiten. Probeer zaken met je doelgroep zodat je kan ervaren wat werkt om tot resultaat te komen.
- 🌳 Stimuleer een cultuur waarin successen en uitdagingen gedeeld en gevierd worden. Werk met een check-in en een check-out om contact te maken.
Tip: Energie is de brandstof voor je leermotor – zonder komt er weinig beweging! Zorg ervoor dat iedereen zijn ‘tank’ gevuld houdt met enthousiasme. Zet genoeg in op de relatie tussen mensen, dat werkt enthousiasmerend.
7. Impact: hoe maken jullie het verschil?
- Draagt het leerecosysteem bij aan de maatschappelijke uitdagingen?
- Kan je de behaalde resultaten vertalen naar concrete impact?
Actiepunten:
- 🌱 Evalueer of jullie doelen maatschappelijk relevant zijn.
- 🌿 Herijk regelmatig de leerbehoeften en behaalde resultaten.
- 🌳 Focus op meetbare impact behalen door het leerecosysteem voortdurend aan te passen aan urgente behoeften die je opmerkt.
Tip: Het gaat niet alleen om doelen bereiken, maar ook om de impact die ze hebben—dat is waar het écht om draait.
Conclusie: samen groeien naar volwassenheid
Als je deze checklist doorloopt, ben je goed op weg om de maturiteit van je leerecosysteem te versterken. Het vraagt om een gezamenlijke focus, een cultuur van aanpassing en voortdurende communicatie. En zoals altijd bij samenwerken: de reis is net zo belangrijk als de bestemming! Met geduld, goede afspraken en veel enthousiasme zal jouw leerecosysteem niet alleen groeien, maar ook een blijvende impact hebben.
Klinkt dit allemaal makkelijker gezegd dan gedaan?
Dat is zo. Daarom heb je soms begeleiding nodig. Tweeperenboom is dé partner voor leerecosystemen. Wij helpen organisaties met het opzetten en versterken van netwerken die zich kunnen aanpassen aan de dynamische wereld om ons heen. www.leerecosysteem.be
Deze blog is geschreven met behulp van chatGPT, op basis van onze eigen ervaringen als doorbraakarchitect bij Tweeperenboom en mede geïnspireerd op de netwerkscan van Schoneveld Zorgadvies. Marike Schoneveld is expert in het werken met zorgnetwerken.