Leuvens burgemeester Mohamed Ridouani in gesprek met Bert Smits over de kracht van verbinding
We ontmoeten de Leuvense burgervader in zijn kantoor, met zicht op de stad en het stationsplein. Hij geeft uitleg over de nieuwe fietsspiraal die binnenkort Kessel-Lo met het centrum zal verbinden. “Verbinden”: nog voor het interview van start gaat, is het woord al gevallen. Het is meteen ook de titel van zijn boek: “Verbinden boven verdelen – mensen zijn de oplossing, niet het probleem.” We citeren uit de inleiding: Alle grote dingen gebeuren samen. En dat begint zeer kortbij, daar waar mensen elkaar kunnen vinden en waar we zich het meest herkennen in de wereld: de buurt. Hun eigen nabije buurt. Niet op sociale media, of vanuit de ivoren toren.
“Ik had dat boek niet vijf jaar eerder kunnen schrijven. Ik heb die tijd nodig gehad om te ervaren wat wel en wat niet werkt. De projecten die goed werken, zijn die projecten waar mensen zich scharen achter een gemeenschappelijke visie of waar ze samen aan willen werken. En zo hebben we hier in Leuven veel dingen gedaan. Niet alleen de grote projecten, zoals Leuven 2030. Maar ook het Buddy-project bijvoorbeeld, honderden studenten samen die elk een stukje van de puzzel opnemen en leerlingen op die manier begeleiden. Het aantal ‘Kom op voor je wijk’-projecten is ook ontploft. Daar komen heel mooie dingen uit, zoals muurschilderingen, een buurtbib,… Bij een ander project in een sociale woonwijk in Korbeek-Lo hebben we ook erg mooie resultaten bereikt na het intensief begeleiden van kinderen op school. De samenwerking tussen de buurtwerkers, de jeugddienst en de inwoners zelf, wijkbewoners die zelf het initiatief willen nemen, zorgen voor betere resultaten voor deze jongeren op school, betere gezondheidszorg en minder interventies van de politie voor o.a. overlast.”
Wanneer we hem vragen naar de kerngedachte achter deze visie, geeft Mohamed Ridouani aan dat er voor hem een Ying en Yang in iedere persoon schuilt of ook wel de Eros en Thanatos. Thanatos is in de goede zin zelfontplooiing, het lostrekken van je ouders, je eigen pad willen zoeken. In de negatieve zin is dat strijd. Dat uit zich in ieder voor zich, mensen tegen elkaar opzetten, het huidige klimaat.
“Eros staat voor liefde, maar meer nog voor het opkomen voor de ander. Het willen behoren tot een groep, het deel uitmaken van iets groters en opofferingen willen brengen voor het geheel. Ik geloof dus ook dat de meeste mensen mee de samenleving willen maken. Dat ze niet alleen willen zorgen voor hun gezin, maar ook breder: zich willen engageren in de politiek, voor de wijk, … En het zijn die krachten die we moeten kunnen aanboren om bepaalde doelstellingen op het vlak van scholing, klimaat, armoede en uitsluiting te halen.”
De burgemeester benadrukt dat tussentijdse resultaten erg belangrijk zijn. Het mag geen vaag, wollig verhaal blijven. Het groter streven, bijvoorbeeld het evolueren naar een groene, duurzame stad, combineert de stad daarom met kleine acties: buurtmoestuinen, kindereducatie, concrete stappen. Een techniek waar we ook bij Tweeperenboom in geloven.
“Je moet winnen. Vier je successen. En geef mensen ook eigenaarschap. De beste buurten zijn diegenen waar mensen samen dingen doen en samen initiatieven opzetten.”
Het gesprek gaat verder over identiteit, waar Mohamed zijn ongerustheid uitspreekt over het gebrek aan een inclusieve identiteit, waarbij gematigde partijen en bewegingen samen een nieuwe identiteit opbouwen op een positieve manier als reactie op extreemrechts. En dat het verantwoord leiderschap vraagt om dit te kunnen doen.
“Succes is fundamenteel afhankelijk van het leiderschap dat zich aligneert achter een gezamenlijk verhaal. Kijk naar het Leuven 2030-verhaal. Dat kwam eerst moeizaam van start, maar op het moment dat de juiste leiders zich daarachter zetten, sta je ijzersterk. Alles staat of valt met mensen. En met durven beslissen. Zo was er het dossier van de parking aan de Bruul, waar de standpunten van de drie coalitiepartners ver uit elkaar lagen. We beslisten om eerst te kijken waar iedereen het over eens was en van daaruit verder te gaan. Dat vraagt creativiteit en de wil om oplossingen te zoeken. Met een resultaat waar iedereen kan achter staan.”
Er wordt ook even stilgestaan bij projecten die minder liepen of onverwachte tegenslagen. Maar ook daar wordt uit geleerd. Dat overtuiging noodzakelijk is bijvoorbeeld en het erg sterk kan zijn: “Het geloof in wat je aan het doen bent, het delen met anderen: dan ontstaat er iets heel krachtigs.”
Tot slot vragen we hem welke tips hij kan geven om als stad, gemeente of organisatie verbindend te werken en samenwerking te stimuleren.
“Zorg voor het juiste leiderschap. Sterke mensen met de neus in dezelfde richting. Maak werk van een gedragen visie. Het is niet omdat een leider het ziet, dat iedereen het ziet. Investeer in het tastbaar maken van die visie. Je hebt ook mijlpalen nodig, momenten die aantonen dat je goed bezig bent, waardoor het vertrouwen groeit.
We hebben ook niet meer de luxe om homogene groepen samen te stellen die sowieso hetzelfde denken. Dat maakt het boeiend, maar ook moeilijk. Zet in op het binden van deze groepen. Zet brugfiguren in om die cross-over te bewerkstelligen. Je zal verrast worden door de resultaten.”
Leuven groeit duidelijk in haar droom om een pioniersstad te zijn op het vlak van een verbonden, duurzame en ambitieuze samenleving. We zijn blij daar met Tweeperenboom in verschillende projecten deel van te mogen uitmaken.
Dit artikel verscheen in het doorbraakrapport ‘Tweeperenboom Oogst 2015 -2019’. Hier kan je het artikel in de oorspronkelijke lay-out bekijken. Dubbelklik op de afbeelding en kies dan ‘open afbeelding in een nieuw tabblad’.